Ngày 01/6, Bộ Xây dựng đã có công văn 900/BXD-KTXD hướng dẫn Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước điều chỉnh tổng mức đầu tư các dự án đầu tư xây dựng công trình.
Trong thời gian qua, Bộ Xây dựng đã nhận được văn bản của một số Bộ, Ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Tập đoàn kinh tế, Tổng Công ty Nhà nước về đề nghị điều chỉnh tổng mức đầu tư, điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng do giá nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu xây dựng tăng cao, tỉ giá ngoại tệ biến động, chế độ tiền lương thay đổi. Theo tổng hợp ý kiến của các Bộ, Ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Tập đoàn kinh tế, Tổng Công ty Nhà nước, các dự án vượt tổng mức đầu tư tập trung vào các nguyên nhân sau:
Đa số các dự án kéo dài thời gian thực hiện so với quyết định đầu tư nên phải điều chỉnh dự án do các nguyên nhân như: (1) Do yếu tố biến động giá nguyên vật liệu; Biến động tỷ giá ngoại tệ; Chế độ tiền lương thay đổi (từ tháng 1- tháng 9 năm 2011 tăng khoảng 22%, từ tháng 10 – tháng 12 năm 2011 tăng hơn 100% so với năm 2010); (2) Do khó khăn trong công tác đền bù giải phóng mặt bằng xuất phát từ việc thay đổi chính sách đền bù giải phóng mặt bằng theo Nghị định số 69/2009/NĐ-CP ngày 13/8/2009 của Chính phủ; (3) Do việc bố trí vốn dự án bị hạn chế, chậm so với tiến độ dự án hoặc thay đổi nguồn vốn thực hiện (thực hiện chủ trương xã hội hóa); (4) Do năng lực của chủ đầu tư, tư vấn, nhà thầu trong các khâu chuẩn bị đầu tư, lựa chọn nhà thầu và tổ chức thi công dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện dự án; (5) Do tính toán chi phí dự phòng cho yếu tố trượt giá theo độ dài thời gian thực hiện dự án chưa đúng, chưa đủ theo quy định, đây là khoản chi phí (dự phòng) thứ 7 trong tổng mức đầu tư.
Trước tình hình thực tế nêu trên, Bộ Xây dựng đã có văn bản số 1456/BXD-KTXD ngày 30/8/2011 trình Thủ tướng Chính phủ về những đề xuất, kiến nghị của Bộ Xây dựng nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của các Bộ, Ngành, địa phương, Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước, các chủ đầu tư trong việc điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án đầu tư xây dựng công trình. Sau khi xét đề nghị của các Bộ: Bộ Xây dựng (công văn số 1456/BXD-KTXD); Bộ Kế hoạch và Đầu tư (công văn số 6848/BKHĐT-GSTĐĐT ngày 10/10/2011); Bộ Tài chính (công văn số 13974/BTC-ĐT ngày 19/10/2011); Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (công văn số 3114/LĐTBXH-KHTC ngày 19/9/2011); Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (công văn số 7325/NHNN-TCKT ngày 20/9/2011) và ý kiến của các cơ quan hữu quan tại cuộc họp ngày 01/11/2011 về việc điều chỉnh tổng mức đầu tư các dự án đầu tư xây dựng công trình. Ngày 04/11/2011, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản số 7809/VPCP-KTN thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải giao Bộ Xây dựng có văn bản hướng dẫn các địa phương và các đơn vị liên quan thực hiện việc điều chỉnh tổng mức đầu tư theo quy định hiện hành. Bộ Xây dựng hướng dẫn điều chỉnh tổng mức đầu tư các dự án đầu tư xây dựng công trình như sau:
1. Đối với các dự án được phê duyệt hoặc điều chỉnh theo quy định tại Nghị định số 52/1999/NĐ-CP; Nghị định số 16/2005/NĐ-CP; Nghị định số 12/2009/NĐ-CP của Chính phủ về Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình:
Theo quy định tại tiết b, khoản 1, Điều 13 Nghị định số 16/2005/NĐ-CP và tiết d, khoản 1, Điều 14, Nghị định số 12/2009/NĐ-CP đã quy định dự án đầu tư xây dựng công trình được điều chỉnh trong trường hợp “Do biến động bất thường của giá nguyên, nhiên, vật liệu, tỷ giá hối đoái đối với phần vốn có sử dụng ngoại tệ hoặc do nhà nước ban hành các chế độ, chính sách mới có quy định được thay đổi mặt bằng giá đầu tư xây dựng công trình”.
Theo quy định trên, về mặt pháp lý những dự án đầu tư xây dựng công trình được phê duyệt theo quy định tại các Nghị định này được điều chỉnh tổng mức đầu tư do yếu tố biến động giá. Việc chuyển tiếp quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình theo quy định của Nghị định số 99/2007/NĐ-CP, Nghị định số 03/2008/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 99/2007/NĐ-CP; Nghị định số 112/2009/NĐ-CP do Người quyết định đầu tư xem xét, quyết định.
2. Đối với dự án thuộc phạm vi điều chỉnh theo Thông tư số 09/2008/TT-BXD ngày 17/4/2008 của Bộ Xây dựng:
Do biến động bất thường giá năm 2007, Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo tại công văn số 546/TTg-KTN ngày 14/4/2008, trong đó tại điểm c, Khoản 1 quy định “Cho phép điều chỉnh tổng mức đầu tư của dự án do giá vật liệu xây dựng biến động ngoài khả năng kiểm soát của chủ đầu tư và nhà thầu”.
Tại điểm 3.3, Khoản 3, Thông tư số 09/2008/TT-BXD quy định “Dự toán chi phí xây dựng lập bổ sung 1 lần trên cơ sở khối lượng chịu ảnh hưởng tăng (giảm) giá vật liệu từ năm 2007. Ngoài ra, tại điểm 2, văn bản số 1551/BXD-KTXD ngày 01/8/2008 của Bộ Xây dựng về hướng dẫn thêm một số nội dung của Thông tư số 09/2008/TT-BXD đã quy định “Trường hợp sau khi điều chỉnh tiếp tục có biến động giá vật liệu xây dựng làm vượt dự toán đã bổ sung thì vẫn được thực hiện điều chỉnh tiếp”.
Căn cứ vào quy định trên, những dự án thuộc phạm vi điều chỉnh của Thông tư số 09/2008/TT-BXD thì được điều chỉnh tổng mức đầu tư nếu việc điều chỉnh giá dự toán, giá gói thầu, giá hợp đồng mà làm vượt tổng mức đầu tư.
EKF Việt Nam 